NSDAP

Rijksdagverkiezingen op 31 juli 1932. Mannen en één vrouw staan met de poster van hun partij voor het stembureau

Bundesarchiv, Bild 102-03497A/ Fotograaf: Georg Pahl

Duitsland verkeert in een crisis als gevolg van de afloop van de Eerste Wereldoorlog en het Verdrag van Versailles. In het land heerst grote ontevredenheid en verdeeldheid. Er ontstaan radicale, nationalistische partijen zoals de begin 1919 opgerichte Deutsche Arbeiterspartei.

In september van dat jaar sluit Adolf Hitler zich bij deze partij aan. Hitler is een gedreven spreker en verwerft snel invloed. In 1920 wordt de naam van de partij veranderd in Nationalsozialistische Deutsche Arbeiters Partei (NSDAP). Een jaar later richt Hitler de Sturmabteilung (SA) op, een knokploeg die de partij en de Führer beschermde en politieke tegenstanders intimideerde.

In 1923 pleegt Hitler met hulp van de SA in München een staatsgreep. Deze Putsch draait uit op een grote mislukking: Hitler en zijn handlangers belanden in de gevangenis en de NSDAP en SA worden (tijdelijk) verboden. Hitler krijgt vijf jaar gevangenisstraf, maar komt na 13 maanden vervroegd vrij.
In de gevangenis schrijft hij Mein Kampf, een boek waarin hij zijn politieke ideeën en rassenleer uiteenzet.

Twee maanden na zijn vervroegde vrijlating gaat Hitler weer toespraken houden. De NSDAP profiteert van de economische crisis van 1929, van de werkloosheid en de onvrede onder de Duitse bevolking. Het aantal stemmen dat de partij krijgt, stijgt in korte tijd enorm: van
0.8 miljoen in 1928 naar 6,4 miljoen in 1930. De NSDAP wordt de grootste partij van Duitsland, maar heeft geen absolute meerderheid. Dankzij steun van conservatieve partijen wordt Hitler in 1933 benoemd tot kanselier.

Met intimidatie en geweld trekt hij alle macht naar zich toe. Vanaf juli 1933 zijn alle andere politieke organisaties verboden en is de NSDAP de enige gelegitimeerde partij.

Affiche van de NSDAP over de bescherming van de Volksgemeinschaft, 1933 – 1939

De nationaalsocialisten streven naar één grote klasseloze en raszuivere samenleving. De poster toont het ideale nationaalsocialistische gezin en verkondigt dat de NSDAP de volksgemeenschap beschermt. De NSDAP richt organisaties voor maatschappelijke hulpverlening op. Families die hulp nodig hebben kunnen contact opnemen met de lokale afdeling van de partij. Joden, Jehova’s getuigen, Sinti, Roma en geestelijk gehandicapten worden van de diensten uitgesloten.

Bundesarchiv, Plak 003-002-046, Kunstenaar: René Ahrlé

SS-standaarddragers marcheren door de straten op weg naar de zogenaamde ‘Adolf Hitler-Platz’ tijdens de ‘Reichsparteitag’ in Neurenberg op 14 september 1936

Tussen 1923 en 1938 organiseren de nationaalsocialisten jaarlijks één grote partijbijeenkomst, die vanaf 1927 in Neurenberg plaatsvindt. De bijeenkomsten zijn voor de NSDAP een belangrijk propagandamiddel.

Scherl/Süddeutsche Zeitung Photo

Groepsportret van de coupplegers die in de nacht van 8 en 9 november 1923 betrokken waren bij de ‘Bierkeller-Putsch’, voor de rechtszaal in München na het vonnis op 1 april 1924

De coupplegers worden voor de rechtbank gedaagd wegens hoogverraad maar krijgen zeer lichte straffen. Van links naar rechts: Heinz Pernet, Friedrich Weber, Wilhelm Frick, Hermann Kriebel, Erich Ludendorff, Adolf Hitler, Wilhelm Brückner, Ernst Röhm en Robert Wagner.

Bundesarchiv, Bild 102-00344

‘Stosstrupp-Hitler’ is een kleine, kortbestaande eenheid lijfwachten die in 1923 speciaal voor Adolf Hitler wordt opgericht

Op 9 november 1923 neemt de ‘Stosstrupp Hitler’ in München, samen met de SA en andere paramilitaire eenheden van de nazi’s, deel aan de ‘Bierkeller-Putsch’.

Bundesarchiv, Bild 146-1973-026-43

Massabijeenkomst van de Nationalsozialistische Deutsche Arbeiterpartei in het Sportpalast in Berlijn, september 1930

Bundesarchiv, Bild 102-10391/ Fotograaf: Georg Pahl

‘Het samengaan van de rechtse splinterpartijen onder Adolf Hitler was het beste verjaardagscadeau voor de keizer.’
Prinses Hermine, 6 februari 1933